Taxus baccata

Morfologie

De uitwendige bouw en vorm van organismen en hun organen.

Algemeen

De venijnboom is een conifeer uit de taxusfamilie (Taxaceae). Hij komt van nature voor in België en Nederland en wordt vaak met kortweg ‘taxus’ aangeduid. Heeft een dikke doorlopende stam, die dikwijls is opgesplitst in meerdere stammen. De oudere bomen kunnen een stamomtrek hebben tot 10 meter, deze bomen zijn meestal aan de binnenzijde hol.

Kroon

taxus-baccata kroon
De takken kunnen zeer breed uitgroeien en vormen zo een kroon
die kegelvormig is.

Schors

taxus-baccata schors
De schors is kleurrijk, bruinrood tot paars, bij het afschilferen ontstaan donkerrode tot bruine plekken.

Blad

taxus-baccata blad
De bladeren bestaan uit donkergroene zachte en glanzende naalden die een spitse top hebben en in twee rijen bijeen staan. Aan de onderzijde van de naald zijn twee licht groene strepen waarneembaar. De naalden hebben een levensduur van 7 jaar.

Knop & Twijg

taxus-baccata twijg
De jonge twijgen zijn eerst lichtgroen maar zullen na het tweede jaar oranje bruin verkleuren. De groene knop is zeer klein en eivormige.

Bloem

taxus-baccata bloem
De taxus is een tweehuizige boom, de mannelijke bloemen komen tot ontwikkeling aan de onderzijde van de takken in grote hoeveelheden; het zijn kleine lichtbruine bolvormige kegeltjes. De vrouwelijke bloemen ontstaan uit kleine eivormige knoppen aan de toppen van de kortere takken. Deze produceren een kleverige substantie waarmee het rondzwevende stuifmeel wordt opgevangen. De vrouwelijke bloem heeft een gesteelde zaadknop, met sterk gereduceerde kroon- en kelkbladeren.

Vrucht

taxus-baccata vrucht
De vrucht is een bes, waarbij het rode vruchtvlees het uiterst giftige, groene zaad omgeeft. Het rode vruchtvlees wordt ook dikwijl de zaadrok genoemd, dit is tevens ook het enige wat niet giftig is aan de plant. De verspreiding van het zaad gebeurt dmv vogels (zoöchorie).

Beheer & Ecologie

Dynamiek van de wisselwerking tussen organismen en omgeving.

Bodemeisen

De taxus stelt hoge bodemeisen, vandaar geen grote verspreiding. Komt voornamelijk voor op vochtige en voedselrijke gronden. Hierdoor kunnen we hem aantreffen in rijke loofbossen, langs beken en rivieren.

Fytogeografie

Taxus kent een verspreiding in bijna heel Europa, behalve in Noord- en Oost-Europa. Ook kan hij terug gevonden worden in het westen van Azië en het noorden van Afrika. In België komt de taxus van nature bijna niet meer voor. Een autochtone taxus is één der zeldzaamste boomsoorten in onze bossen!

Gevoeligheid

Taxus is gevoelig voor aantasting door dopluizen, mijten en de taxuskever. Deze dopluizen zuigen aan de naalden. Naalden worden dan geel en sterven af. Bestrijding van dopluis moet vroeg in het voorjaar gebeuren.

Wanneer scheuten worden geïnfecteerd door mijten dan treedt misvorming op van de scheut of lopen knoppen niet uit of zijn knoppen verdikt (rondknopziekte).

De taxuskever is zwart of bruin van kleur en ca 10 mm lang. Ze vreten aan bladen en jonge uitspruitende knoppen. De witte larven brengen schade toe aan wortels. Taxus kan door deze aantasting uiteindelijk afsterven.

Bosbouwkundige eigenschappen

Het is een schaduwsoort. Het strooisel zorgt voor een verzuring van de bodem en is slecht afbreekbaar. De taxus en de jeneverbes vormen samen onze twee inheemse coniferen. De resprouting capacity van taxus is goed. De leeftijd van deze boomsoort kan oplopen tot 2000 jaar. De taxus komt voor in rijke eiken–haagbeukbossen.

Houtkwaliteit en -gebruik

taxus-baccata hout
Het hout van de taxus boom is zeer sterk en buigzaam. Door de buigzaamheid van het hout werd het dikwijls gebruikt voor het vervaardigen van bogen.

De taxus is giftig met uitzondering van de zaadrok. Het giftige bestanddeel Paclitaxel kan uit de plant worden gewonnen en wordt gebruikt voor het vervaardigen van medicijnen tegen kanker. Hiervoor wordt in de zomers snoeiafval van hagen verzameld.

Aankoop & Onderhoud

Onderhoud uw boom en vind een handelaar in uw buurt.

Onderhoud?

Waar te koop?